Korte beschrijving van de bunker
|
- Uitwendige kenmerken.
- De camouflage van de bunker is deze van een ruw stenen uiterlijk, beter gekend onder zijn technische naam, Tyrolien Mamelonné.
- Origineel was hij geverfd met een lichtbruine grondverf waarop donkerder groene en bruinere kleurvlekken waren op aangebracht. Deze kleurvlekken zijn nog altijd zichtbaar aan de binnenzijde van het schietgat.
- De toegangsput voor het eigenlijke toegangssas was afgesloten met een metalen valluik van 0.90m x 0.80m.
- Het op die manier kleine overblijvende toegangsgat was extra afgesloten met een houten toegangsdeurtje van 1.00m x 1.22m (BXH). Of dit ooit heeft geklopt is nog zeer moeilijk te achterhalen omdat dit enkel wordt vermeld in het originele bestek maar voorlopig nergens ten velde kon worden bevestigd als ooit aanwezig geweest. Zelf heb ik daar mijn twijfels over.
- Het schietgat was afgesloten door een metalen valluik van 0.96m x 0.325m (BxH).
- Voor men het eigenlijke toegangssas kon betreden diende men nog met stijgijzers (geen trap zoals in het bestek beschreven) 65 cm te dalen tot het niveau van de bunker.
- In het toegangssas zat een sterfputje.
- Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
- De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
- In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
- 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
- Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
- 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
- Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
- 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
- Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
- Allicht is het perceel met de bunker er op nooit echt afgescheiden geweest met afsluiting of draad van de rest van de kouter waarvan hij werd onteigend.
- De bunker is zo goed als volledig gespiegeld met het vrij kort nabij gelegen bunkertje Mu17.
- De bunker was vrij sterk ingewerkt in de helling van het terrein en diende zo weinig mogelijk af te steken tegen de rest van de omgeving, onder andere door de toegepaste camouflagekleuren. Het was zeker nooit de bedoeling de bunker te gaan accentueren of te laten opvallen in het landschap.
- Structuur.
- De bunker heeft één mitrailleurkamer en een sas.
- Opmerkingen.
- Het is een bunkertje gelegen op een lijn tussen de eigenlijke voorlijn en de steunlinie op Muntekouter, tussen Mu17 (100 m) en Mu15 (345 m).
- Het bunkertje is in hoek opgesteld met Mu15 zodat ze samen een grote schootsveld hadden. Hij is vrij kort gelegen met de eerste bunkers van de steunlijn, namelijk Mu21 (215 m).
- De bunker was standaard voorzien voor de opstelling van een Maximmitrailleur. Daarnaast was hij eveneens voorzien om een Browning FM30 te kunnen opstellen.
- Voor dit bunkertje is er toch nog wel wat discussie geweest tussen voorstudie en wat er uiteindelijk is uitgevoerd. Eerst werd het bunkertje voorzien op het perceel 155 met een vuurrichting oosten - zuidoosten. Uiteindelijk werd de onteigening niet gedaan op dat perceel maar op perceel 153 (iets meer westelijk, korter bij bunker Mu17 dus). Op de gewijzigde locatie werd de vuurrichting gewijzigd in oostelijk.
- Ook de vuurrichting van het nabijgelegen bunkertje Mu17 werd tussen voorstudie en werkelijke uitvoering nog beperkt gewijzigd. Die bunker werd dan wel nog degelijk op de eerste voorziene locatie gebouwd.
- Voor de bouw van de bunker werd dus uiteindelijk een stuk landbouwgrond onteigend van 2 are groot in de zuidwestelijke hoek van een groter perceel landbouwgrond Munte Unieke sectie kadastraal perceel 153.
- Om het onteigende perceel voor de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, was er een strook voorzien van 2 meter breed tussen het onteigende perceel en de Torrekensweg (tussen Hundelgemsesteenweg en de molen van Baaigem), volledig op de westelijke rand van het perceel 153. Deze strook van 2 meter breed was in totaal 155 meter lang.
- Deze zelfde strook werd eveneens voor een periode van 8 maanden uitgebreid tot een breedte van 5 meter om de bouw van de bunker Mu18 mogelijk te maken. Dit verbreden gebeurde door de eerdere strook van 2 meter te verruimen tot 5 meter op hetzelfde perceel 153.
- De akte voor de onteigening en de bijhorende erfdienstbaarheden maakten in dit geval deel uit van een grotere gezamenlijke akte die ook gelijktijdig de verkoop van eigendom omvatte voor de bouw en erfdienstbaarheden van de bunkers Mu17, Mu20 en Mu22.
- Deze grotere akte werd opgesteld op 13 juni 1935 voor de som van 12000 BEF aan de landbouwers Rene en Oscar Verlinden. Rene Verlinden was op dat moment ook burgemeester van Munte.
- Deze ruim betaalde akte bevatte wel degelijk een clausule voor het uitbetalen van een jaarlijkse intrest van 4.5% op dit verkoopsbedrag, wat in dit geval neerkwam op een jaarlijkse intrest van 540 BEF.
- Erfdienstbaarheden, zowel de permanente om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, als de tijdelijke die standaard werden in de aktes voorzien met een termijn van 8 maanden voor de bouw van de bunker mogelijk te maken, gingen net zoals het uitkeren van toegekende intresten pas in voege, van zodra de eigenlijke werken voor de bouw van de bunker werden aangevat, ongeacht de tijdsperiode die op die manier verstreek tussen aankoop van de gronden en de eigenlijke bouw van de bunker zelf.
- Kadastraal verkreeg het origineel onteigende perceel na de onteigening geen nieuw kadastrale index.
- Dit bunkertje was in elk geval in 1962 al verdwenen van de lijst met nog te koop staande bunkers. Ik vermoed zelfs dat het er nooit officieel heeft opgestaan en toen reeds zal vergeten zijn als ooit staatseigendom geweest ondanks dat het allicht nooit officieel is teruggekocht.
- Nog merkwaardiger is zelfs dat de ooit onteigende bunker blijkbaar voor het kadaster nu zelfs niet meer bestaat, net als de bunkers Mu20 en Mu22 die eveneens ondanks dat ze er nog staan, van het kadaster blijken verdwenen te zijn.
- Ondanks dat er dus wel ooit voor deze bunker 2 are grond werd onteigend, heeft men dat specifieke perceeltje (ook na de oorlog), nooit een apart kadasternummer toegekend. Het is blijkbaar en allicht zelfs zonder officieel ooit opnieuw te zijn overgenomen, opnieuw toegevoegd aan perceel 153 alsof het er nooit van weg is geweest. Had het ooit afgesplitst geweest en later opnieuw toegevoegd, zouden de percelen namelijk heden een ander indexnummer dragen wat hier niet het geval is.
- Nog merkwaardiger is dat deze zelfde werkwijze ook blijkt toegepast te zijn voor de bunkers Mu20 en Mu22 die beiden ook deel uitmaakten van dezelfde akte. Blijkbaar kunnen sommigen toch iets meer dan anderen wetende dat deze bunkers dus ooit werden onteigend van de toenmalige Burgemeester van Munte.
- Op actuele kadasterplannen is het grote landbouwperceel, inclusief de bunker, nog altijd gekend als perceel 153.
- Het betreft nog altijd een vrij intact bunkertje op de bunkerlijn. Dit is allicht ook te wijten aan het feit dat hij nog altijd op het schietgat na, volledig afgesloten is.
- Aan de binnenzijde is eigenlijk alleen de gepantserde deur verdwenen. De rest is nog zo goed als intact aanwezig.
- Het bunkertje draagt heden geen directe sporen van strijd.
- Toch zijn er jammer genoeg rond augustus 2016 vrij schandalige werken gebeurd rondom dit bunkertje. Men heeft namelijk het beperkte perceeltje waar de bunker opstond volledig opgeruimd met een kleine rupsenkraan. Hierbij heeft men aan het toegangssas zo dicht tegen de bunker zitten alles wegtrekken dat men de vrij intacte aanwezige toegangskuil in baksteen, grotendeels heeft vernield en uitgetrokken. Het puin hiervan afkomstig heeft men gewoon bovenop de bunker gelegd... Ook niet echt een manier om met erfgoed om te springen dus.
- Op basis van de hoeveelheden toegepast binnen de bouwproject A en B voor gelijkaardige bunkertjes, gecombineerd met de toegepaste basisprijzen zoals in het bestek van bouwproject F terug te vinden, werd een eerste benaderende prijs bepaald voor elk van de bunkertjes. Deze detailprijzen werden daarna herrekent via de regel van 3 op basis van de werkelijke projectprijs zoals terug te vinden in het bestek en de totaalprijs zoals zelf op basis van de gemaakte veronderstellingen, bekomen. Op die wijze moet dit bunkertje ongeveer 39.057,62 Bef gekost hebben.
- Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 39.307,62 Bef hebben gelegen.
- Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.
|
Voorstudie van dit kleine bunkertje Mu18. Merkwaardig is dus dat deze voorstudie de bunker voorziet op de zuidoostelijke hoek van het perceel 155. De vuurrichting is op basis van deze schets oostelijk - zuidoostelijk. |
|
|
Detail bij deze zelfde voorstudie |
|
|
Effectieve onteigeninsschetsen voor deze bunker.
Merk op dat er uiteindelijk niet is onteigend op het perceel 155 maar op het 2 percelen westelijker gelegen perceel 153.
De erfdienstbaarheden liggen dan ook niet op de oostgrens van het perceel maar westelijk.
|
|
|
Terreinschets zoals terug te vinden bij de originele bouwplannen.
De vuurrichting is dus met het iets meer westelijk plaatsen van de bunker ook wel oostelijk geworden.
|
|
|
Grondplannetje horende bij deze kleine mitrailleurbunker Mu18. Hij is letterlijk een spiegeling van het amper 100 meter verder liggende Mu17. |
|
|
Langsdoorsnede AB bij bovenstaand grondplan. Merk op dat er bovenop de gemetste toegangskuil een bijkomend metalen luik was voorzien.
Hierover heb ik tot op heden nog geen echte detailinfo teruggevonden.
|
|
|
Dwarsdoorsnede CD bij bovenstaand grondplan. Deze doorsnede is kijkend in de richting van het schietgat. Het center hiervan is aangeduid door het kruis in het midden van de kamer. |
|
|
Een actuele kadasterschets uit 2015.
Blijkbaar heeft men hier het bestaan van deze bunker nog altijd niet vastgesteld.
Het ooit onteigende perceel voor de bunker is blijkbaar zonder ooit officieel zijn weggeweest, opnieuw opgeslorpt bij het basisperceel 153. Er is zelfs nooit een nieuwe index toegekend aan het perceel 153 (alsof het perceeltje nooit officieel is onteigend geweest... maar wel flink betaald)
|
|
|
Foto Google Earth anno 2007 met centraal het bunkertje Mu18. De vuurrichting is effectief oostelijk. Op rand van Baaigem met Munte (bunkertje ligt op Baaigem), Mu17. Zuidelijk van de zendmast, Mu8. |
|
|
Voorlopig de oudste foto in mijn bezit van dit bunkertje. Hij dateert van rond 1995 (Collectie Guido De Jong - Simon Stevin Stichting) |
|
|
Achterzijde en linker zijkant uit dezelfde periode. (Foto: Collectie Guido De Jong - Simon Stevin Stichting) |
|
|
Ondertussen zijn we anno 2000. Zicht op achterzijde en rechter zijkant. (Foto: collectie De Muntenaar) |
|
|
Vanaf hier de eerste foto's van mijn eigen zoektocht. Enkele dateren van 2006, de anderen van 2007.
Zicht op het bunkertje vanaf Mu17 met voor zich de grote zendmast op Muntekouter.
|
|
|
|
|
Detail van de binnenzijde van het schietgat anno 2006. Let op de nog aanwezige felle camouflagekleuren op een allicht lichtgroene grondkleur. |
|
|
Binnenzicht uit dezelfde periode. Op de gepantserde deur na, is de bunker aan de binnenzijde vrij intact, zelfs de tablet achteraan is nog aanwezig.
Opnieuw bedankt aan de heren jagers die dit nog afgesloten bunkertje blijkbaar ideaal vinden als bergplaats voor hun lege cartouches...
|
|
|
Achterzijde en rechter zijkant. In de toegangskuil is een flinke struik opgeschoten. Het baksteenwerk is echter nog zeer intact aanwezig. |
|
|
Linker zijkant met het oreillon en de voorzijde.
Merkwaardig is dat mossen vaak opnieuw een beeld geven op het grijsbruine beton alsof de originele camouflagekleuren er opnieuw opstaan.
|
|
|
Voorzijde van het bunkertje met ondertussen het struikgewas voor het schietgat al flink opgeschoten tot een kleine boom. Deze foto dateert uit 2010 (Foto: Collectie M. De Moor) |
|
|
Op zondag 27 augustus 2016 dien je tot je eigen verbazing bij het gidsen van een wandeling vast te stellen dat men met een rupskraan bezig is rondom deze bunker (Jawel, op een zondag dus...) |
|
|
Die zelfde avond zie je vanaf de Torrekensstraat dat de bunker volledig kaal is gezet en ontdaan van alle struiken die er rond stonden. |
|
|
|
|
Detail van de voorzijde met het schietgat |
|
|
Foto van de binnenzijde van het schietgat anno 2016. Je moet maar eens kijken hoe sterk de camouflagekleuren zijn vervaagd als je dit vergelijkt met dezelfde foto anno 2006 (zie hogerop) |
|
|
Binnenzicht. Hier blijkt de tijd te hebben stil gestaan sinds 2006. |
|
|
Al het struikgewas is effectief verdwenen aan de toegang van de bunker. Wel heeft men hier zo drastisch alles uitgetrokken dat al het originele baksteenwerk aan die toegang mee werd losgetrokken en verwijderd. De restanten hiervan werden met de kraan bovenop de bunker gelegd. Deze werken zullen ook wel niet volgens de codes van goede praktijk zijn uitgevoerd, vermoed ik, als het gaat om wijzes van opkuisen of herwaarderen van dergelijk erfgoed... |
|
|
Achterzijde en linker zijkant met oreillon. |
|
|
Linker zijkant met vooral zicht op het toch vrij grote oreillon. |
|
|
| |
|
.jpg)
.JPG)
